EL
EN
Το Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και η Ένωση Καταναλωτών – «Η Ποιότητα Της Ζωής» (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ.), ενώνουν τις δυνάμεις τους, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος “REVERTER- Deep REnovation roadmaps to decrease households VulnERability To Energy poverty”, το οποίο χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE, με στόχο να συμβάλλουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους.
Η πρώτη συνάντηση των δώδεκα εταίρων του έργου, από τη Βουλγαρία, τη Λετονία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 11 και 12 Νοεμβρίου 2022. Ειδικότερα, το έργο αποσκοπεί, σε συνεργασία και με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, στη σχεδίαση και πιλοτική εφαρμογή εννέα (9) οδικών χαρτών σε τέσσερις (4) ευρωπαϊκές χώρες για την άμβλυνση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας. Το έργο και τα αποτελέσματά του είναι εξαιρετικά επίκαιρα. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα κρίσιμο πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας, καθώς στερεί από τους ανθρώπους το βασικό κοινωνικό αγαθό της ενέργειας, απολύτως αναγκαίο για τη διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης, και σχετίζεται με σοβαρές κοινωνικές, περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις.
Η ενεργειακή φτώχεια είναι κατά βάση συνδεδεμένη με τις υψηλές τιμές ενέργειας, το χαμηλό εισόδημα των νοικοκυριών και τη χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και των οικιακών συσκευών. Εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη (τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν μεγάλη αύξηση των τιμών ενέργειας στο πρώτο εξάμηνο του 2022), το πρόβλημα έχει επιδεινωθεί. Ειδικά για την Ελλάδα, το ζήτημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία αφού - πριν την πρόσφατη εκτίναξη των τιμών των ενεργειακών προϊόντων και υπηρεσιών – το 26,3% των Ελλήνων πολιτών δήλωνε καθυστέρηση στην αποπληρωμή των λογαριασμών για ενεργειακές υπηρεσίες (έναντι 6,4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου) και το 17,5% δήλωνε αδυναμία διατήρησης ιδανικής θερμοκρασίας εντός τους κατοικίας τους (έναντι 6,4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου). Παράλληλα, περίπου το 10% των πολιτών δαπανούσε ένα σημαντικό ποσοστό του εισοδήματός του στην κάλυψη των ενεργειακών του αναγκών και, στον αντίποδα, ένα αντίστοιχο ποσοστό παρουσίαζε ασυνήθιστα χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση, ως αποτέλεσμα του χαμηλού του εισοδήματος.
“Κατά βάση, τα νοικοκυριά μιας οποιαδήποτε χώρας, δήμου ή πόλης, δεν μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων ή να αλλάξουν σημαντικά το εισόδημά τους, δύο κύριες συνιστώσες της ενεργειακής φτώχειας. Ωστόσο, μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση της κατοικίας στην οποία ζουν, την τρίτη κύρια συνιστώσα του προβλήματος, μειώνοντας μακροπρόθεσμα τις ενεργειακές τους δαπάνες και βελτιώνοντας άμεσα την ποιότητα ζωής τους. Ευρωπαϊκά κονδύλια και εθνικά προγράμματα παρέχουν στήριξη στην κατεύθυνση αυτή. Όμως, οι καταναλωτές μερικές φορές δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τις δυνατότητες που έχουν ή είναι αντιμέτωποι με οικονομικά, θεσμικά και άλλα εμπόδια. Βασικός στόχος του έργου είναι να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των πολιτών, ειδικά των πιο ευάλωτων, σε επιδοτούμενες δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της δημιουργίας γραφείων «υπηρεσιών μιας στάσης», της οργάνωσης δράσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, αλλά και της αλλαγής υφιστάμενων σχετικών προγραμμάτων και πολιτικών, στο βαθμό που είναι εφικτό…”
Δημήτρης Δαμίγος, Συντονιστής Έργου REVERTER, Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Οι οδικοί χάρτες που θα σχεδιαστούν στο πλαίσιο του έργου θα λάβουν υπόψη τους τα τεχνικά χαρακτηριστικά των κτιρίων, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ευάλωτων νοικοκυριών και τις κλιματικές συνθήκες, ώστε να καλύψουν έναν ικανό αριθμό περιπτώσεων και να επιτρέψουν την εφαρμογή και αναπαραγωγή των προτεινόμενων δράσεων σε μια μεγαλύτερη κλίμακα, στο μέλλον. Θα έχουν δε ως πρώτιστο στόχο τις κατοικίες με τη χειρότερη ενεργειακή απόδοση, θα αντιμετωπίσουν τα αποκλίνοντα κίνητρα (δίλημμα ενοικιαστή-ιδιοκτήτη), και θα αναζητήσουν λύσεις σε θεσμικά, οικονομικά συμπεριφορικά και άλλα εμπόδια μέσω της δημιουργίας γραφείων «υπηρεσιών μιας στάσης» (“one-stop shops”). Τα ευάλωτα νοικοκυριά μπορούν να βρουν στα γραφεία αυτά μία «στέγη» που θα τα βοηθήσει να εγγραφούν σε επιδοτούμενα προγράμματα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών τους τους παρέχοντάς τους όλη τη σχετική καθοδήγηση, στήριξη και βοήθεια. Το έργο θα λειτουργήσει πιλοτικά σε τέσσερις (4) Ευρωπαϊκές πόλεις (Μπρέζοβο-Βουλγαρία, Αθήνα-Ελλάδα, Ρίγα-Λετονία και Κοΐμπρα-Πορτογαλία), που χαρακτηρίζονται από διαφορετικές κλιματικές και κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες (π.χ. παλαιότητα και μέγεθος κτιριακού αποθέματος, ποσοστά ιδιοκατοίκησης, ποσοστά μονογονεϊκών οικογενειών, εισοδηματική κατανομή, συνήθειες και πεποιθήσεις κατοίκων κτλ.).
H Κοινοπραξία του έργου
Το έργο ξεκίνησε το Νοέμβριο 2022 και υλοποιείται με τη συμμετοχή δώδεκα εταίρων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο – Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής (Ελλάδα) που συντονίζει το έργο, Institute of Systems and Robotics (Πορτογαλία), Ekodoma Ltd. (Λετονία), Green Synergy Cluster (Βουλγαρία), Fundació Europace (Ισπανία), Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (Ελλάδα), B-Link (Ισπανία), Obshtina Brezovo (Βουλγαρία), Ένωση Καταναλωτών – «Η Ποιότητα Της Ζωής» (Ελλάδα), Municipality of Coimbra (Πορτογαλία), Riga Municipal Agency “Riga Energy Agency” (Λετονία) και WIT Berry (Λετονία).
Για περισσότερες πληροφορίες:
Δημήτριος Δαμίγος
Συντονιστής Έργου REVERTER,
Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής,
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
E-mail: damigos@metal.ntua.gr
