Το Υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζοντας την μεγάλη εμπειρία μας στη διαχείριση των υπερχρεωμένων καταναλωτών, μας απέστειλε το επικείμενο νομοσχέδιο για την προστασία της κύριας κατοικίας προκειμένου να εκφράσουμε τις απόψεις μας.
Η θέση μας όσον αφορά το προτεινόμενο άρθρο για την «Απαγόρευση των πλειστηριασμών», αν και είναι προσωρινό θα ισχύσει μέχρι 31-12-2015, είναι στη σωστή κατεύθυνση, διότι θα προστατευθεί η πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών, που έχουν πληγεί από την κρίση.
Ωστόσο, όπως αναφέραμε και στα σχόλια μας, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να γίνουν ορισμένες τροποποιήσεις/προσθήκες, με σκοπό την αρτιότερη προστασία των καταναλωτών που βρίσκονται σε αδυναμία να εξυπηρετήσουν τις οφειλές που ανέλαβαν σε μια άλλη χρονική περίοδο και με άλλα δεδομένα.
Πιο συγκεκριμένα προτείναμε τα εξής:
1. Την προστασία και της μοναδικής κατοικίας.
2. Τη δυνατότητα μηδενικών καταβολών για όσους έχουν εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας.
3. Για τους οφειλέτες που θα υπάγονται στις μηδενικές καταβολές, το πάγωμα του εκτοκισμού της οφειλής τους.
4. Για τους οφειλέτες που θα υπάγονται στην καταβολή μηνιαίας δόσης, να μην επιβαρύνονται με επιτόκιο υπερημερίας.
5. Να ισχύσουν τα διευρυμένα κριτήρια για τους ανέργους, ανεξάρτητα από το χρόνο ανεργίας.
6. Να απλοποιηθεί η διαδικασία.
7. Να υποχρεώνονται οι τράπεζες να ενημερώνουν με δικαστικό επιμελητή τον εγγυητή.
Προστασία και της μοναδικής κατοικίας
Το παρόν σχέδιο νόμου προβλέπει μόνο την προστασία της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Εμείς προτείναμε τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής ώστε να προστατεύεται και η μοναδική κατοικία (όπως προβλέπει και ο ν.3869/2010), γιατί θεωρούμε πολύ σημαντικό να προστατευθούν και οι οφειλέτες που έχουν ένα μόνο ακίνητο, το οποίο όμως δεν χρησιμοποιούν για την κύρια κατοικία τους.
Μηδενικές καταβολές για όσους έχουν εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας
Το παρόν σχέδιο νόμου προβλέπει μηδενικές καταβολές, για την προστασία της κύριας κατοικίας, για όσους είναι άνεργοι ή έχουν μηδενικό εισόδημα. Η δική μας πρόταση είναι να διευρυνθεί η δυνατότητα μηδενικών καταβολών και σε όσους έχουν εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας.
Για τους οφειλέτες που θα υπάγονται στις μηδενικές καταβολές, το πάγωμα του εκτοκισμού της οφειλής τους
Η πρόταση μας είναι να προβλέπεται και πάγωμα εκτοκισμού των οφειλών για τους δανειολήπτες που υπάγονται στο καθεστώς των μηδενικών καταβολών. Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί η αύξηση του χρέους τους και έτσι θα είναι ευκολότερη η αποπληρωμή του στο μέλλον.
Για τους οφειλέτες που θα υπάγονται στην καταβολή μηνιαίας δόσης, να μην επιβαρύνονται με επιτόκιο υπερημερίας.
Η πρότασή μας είναι, για όσο διάστημα διαρκεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών, να μην επιβαρύνονται με επιτόκιο υπερημερίας οι οφειλέτες που υπάγονται στη ρύθμιση και πρέπει να καταβάλλουν μηνιαίως το 10% ή 20% του καθαρού εισοδήματός τους. Με το υπάρχον σχέδιο, οι οφειλέτες αυτοί θα καταβάλλουν μόνο ένα μέρος της μηνιαίας δόσης, και το υπόλοιπο θα εκτοκίζεται με επιτόκιο υπερημερίας. Αυτό όμως είναι κάτι που αυξάνει το χρέος και θα επιβαρύνει τους οφειλέτες μελλοντικά.
Να ισχύσουν τα διευρυμένα κριτήρια για τους ανέργους, ανεξάρτητα από το χρόνο ανεργίας.
Το υπάρχον σχέδιο προβλέπει να ισχύουν τα διευρυμένα κριτήρια που τίθενται για τις πολύτεκνες οικογένειες και τα άτομα με αναπηρία και σε όσους είναι άνεργοι για περισσότερο από έξι μήνες. Η πρότασή μας είναι τα κριτήρια αυτά να ισχύουν για όλους τους ανέργους, ανεξαρτήτους χρόνου ανεργίας, επειδή η ανεργία αποτελεί ένα ευρύτατο κοινωνικό πρόβλημα και όσοι έχουν πληγεί από αυτή πρέπει να προστατεύονται, χωρίς χρονικούς περιορισμούς.
Απλοποίηση της διαδικασίας
Η πρόταση μας είναι να απλοποιηθούν και να περιορισθούν τα δικαιολογητικά έγγραφα που θα ζητούνται από τους οφειλέτες προκειμένου να υπαχθούν στην προστατευτική διάταξη. Για παράδειγμα προτείνουμε να μην ζητείται η «λεπτομερής κίνηση των λογαριασμών» του αιτούντα, γιατί η έκδοση κινήσεων λογαριασμού από την ίδια την τράπεζα, μπορεί να αποβεί χρονοβόρα, αλλά και δαπανηρή για τον δανειολήπτη.
Υποχρέωση της τράπεζας να ενημερώνει με δικαστικό επιμελητή τον εγγυητή
Τέλος, προτείνουμε να υποχρεώνονται οι τράπεζες να ενημερώνουν με δικαστικό επιμελητή τον εγγυητή σε περίπτωση που αρθεί η απαγόρευση πλειστηριασμού για τον πρωτοφειλέτη. Με αυτή την προσθήκη στο νομοσχέδιο, δίνεται η δυνατότητα στον εγγυητή να ενημερωθεί έγκαιρα προκειμένου να λάβει τυχόν μέτρα για την προστασία του.
Θεωρούμε ότι οι παραπάνω προσθήκες θα βελτιώσουν το νομοσχέδιο για την προστασία της κατοικίας και ευελπιστούμε σε υιοθέτησή τους από τα αρμόδια Υπουργεία.